Mapa Serwisu
|
| Jakie szanse i zagrożenia stoją przed krajami Europy Łrodkowo-Wschodniej w okresie transformacji systemowej? |
|
Admin dnia grudnia 22 2006 15:47:23
|
Jakie szanse i zagrożenia stoją przed krajami Europy Łrodkowo-Wschodniej w okresie transformacji systemowej?
W okresie transformacji następują przemiany: w strukturze społeczeństwa, w obrębie interesów grupowych oraz w świadomości społecznej. Za przemianami na drodze do gospodarki rynkowej i parlamentarnej często nie nadążają zmiany w świadomości społecznej. Wszystkie pozytywne strony kapitalistycznej gospodarki są akceptowane, ale sposoby dochodzenia do niej budzą różne odczucia. Transformację gospodarczą w Europie Łrodkowo-Wschodniej po roku 1989 rozumiemy jako całokształt zmian w systemach gospodarczych krajów tego regionu polegających na odchodzeniu od gospodarki centralnie kierowanej, nakazowo rozdzielczej w kierunku gospodarki, której głównym regulatorem jest mechanizm rynkowy. W dobie transformacji ustrojowej pojawiły się zagrożenia stwarzające bariery w przechodzeniu do demokracji i efektywnej gospodarki rynkowej. W sferze gospodarki są to nakładające się na siebie objawy kryzysu strukturalnego (tzn. przerost zatrudnienia i niewłaściwa struktura własności w rolnictwie, dominacja gałęzi przemysłu ciężkiego, a jednocześnie słaby rozwój niektórych gałęzi przemysłu lekkiego i usług) i koniunkturalnego oraz nierówny podział kosztów reform w społeczeństwie. Przeobrażenia w systemie politycznym spowodowały z jednej strony przywracanie praw i wolności indywidualnych i zbiorowych, z drugiej zaś strony wyzwalały aspiracje polityczne. Ich następstwem jest pluralizm społeczny i polityczny, ale i związane z tym objawy niestabilności politycznej. Wszystkie te zjawiska osłabiają siłę społeczeństwa obywatelskiego i utrudniają przechodzenie do ustroju demokratycznego. Promowanie kultury obywatelskiej i instytucji demokratycznych, konsekwencja w realizowaniu reform ekonomicznych, wyra¼ne zakreślenie granic władzy państwowej są niezbędne dla pokonywania zjawisk kryzysowych i tworzenia koniecznych zabezpieczeń przed odrodzeniem się tendencji autorytarnych.
Dotychczasowy przebieg transformacji pozwala określić bariery rozwoju. Należą do nich w szczególności: bariera rynku (brak dostatecznie rozwiniętych instytucji rynkowych, niekorzystna struktura produkcji oraz niedostateczne zmiany własnościowe); bariera kadrowa (słabe przygotowanie kadr menedżerskich, słaba znajomość i niepełne rozumienie nowych zasad ekonomicznych oraz zbyt wolna przebudowa mentalności społecznej); bariera kapitałowa (brak kapitału na modernizację przedsiębiorstw, przekształcenia strukturalne w gospodarce, proces prywatyzacji); bariera nierozwiniętej w wystarczającym stopniu infrastruktury (np. telefonizacja, zły stan dróg).
Upadek komunizmu przyniósł rozmaite zmiany i przewartościowania w stosunkach międzynarodowych w Europie. Spowodował rozwój procesów integracyjnych oraz globalizację stosunków międzynarodowych. Najbardziej opó¼nione w przechodzeniu do ustroju demokratycznego i gospodarki rynkowej są Bułgaria i Rumunia, podczas gdy Polska, Węgry i Czechy są zaliczane do liderów przemian. Wszystkie te państwa dążą do włączenia się w system instytucji zachodnich. W ostatnich latach podjęły one kilka inicjatyw zmierzających do instytucjonalizacji wzajemnych stosunków. Są to: Rada Państw Morza Bałtyckiego (1992), Inicjatywa Łrodkowoeuropejska (1989), w regionie Europy Łrodkowej podpisano również Łrodkowoeuropejską Umowę o Wolnym Handlu – CEFTA (1992). Nowo powstałe, na obszarze postradzieckim, państwa przejawiają różne postawy w polityce wewnętrznej i zagranicznej. Litwa, £otwa i Estonia z powodzeniem realizują reformy prorynkowe i deklarują chęć przyłączenia się do instytucji zachodu. Na Ukrainie, pomimo słabych postępów w reformach politycznych i gospodarczych, obserwuje się tendencje do utrzymania niezależnej od Rosji. Rosja dąży do odgrywania głównej roli w regionie Europy Łrodkowowschodniej i przywrócenia wzorem ZSRR , własnej strefy wpływów w tym obszarze. Wykorzystuje w tym celu strategiczne położenie obwodu kalingradzkiego, rozpoczęto też proces reintegracji z Białorusią, chcąc zapobiec włączeniu tego państwa do struktur zachodnich.
|
|
|
Zaloguj się, żeby móc dodawać komentarze.
|
|
|
Dodawanie ocen dostępne tylko dla zalogowanych Użytkowników.
Proszę się zalogować lub zarejestrować, żeby móc dodawać oceny.
Brak ocen.
|
|
|
|
